Πρώτη δημοτικού: 9 πολύτιμες συμβουλές

Η Πρώτη Δημοτικού “με βρήκε” για πρώτη φορά πέρσι, όταν ο μεγάλος μου γιος πέρασε την πόρτα του δημόσιου δημοτικού σχολείου.

Θυμόμουν πάντα μια φίλη μαμά να μου λέει ότι το καλοκαίρι πριν πάει η κόρη της στην Πρώτη, ήταν γι’ αυτήν ένα μαύρο καλοκαίρι. Η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν το βίωσα τόσο δραματικά – σε σημείο που μερικές φορές αναρωτιόμουν αν εγώ είμαι η αναίσθητη ή αυτή υπήρξε πολύ ευαίσθητη. Μετά από μια ολόκληρη χρονιά στην Πρώτη λοιπόν και με την όση κριτική ματιά μπορεί να μου έχει εξασφαλίσει η εμπειρία μου στην εκπαίδευση, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι…εξαρτάται.

Η Πρώτη Δημοτικού είναι μια ακόμη πρώτη φορά, ανάμεσα στις πολλές που θα υπάρξουν στη ζωή του παιδιού μας, αλλά και τη δική μας. Ως πρώτη φορά κουβαλάει μέσα της όλη την αγωνία, το άγχος, την αβεβαιότητα και τη συναισθηματική φόρτιση που είθισται να συνοδεύουν κάθε βουτιά στο άγνωστο. Αλλά μέχρι εκεί. Τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο.

Κατά τη διάρκεια της χρονιάς διαπίστωσα αρκετά λάθη που κάνουμε εμείς οι γονείς, αλλά και αρκετές συμπεριφορές που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά μας να βιώσουν ομαλά και ευχάριστα τη μετάβασή τους στο δημοτικό σχολείο. Αν με ρωτούσες λοιπόν σήμερα θα σου έδινα τις εξής συμβουλές:

1. Μην υπερβάλλεις επειδή το παιδί σου θα πάει Πρώτη Δημοτικού.

Το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μεταφέρουμε το δικό μας άγχος και τη δική μας συναισθηματική φόρτιση στο παιδί. Ατέρμονες συζητήσεις για το καινούριο σχολείο, ερωτήσεις του τύπου “πώς νιώθεις τώρα που θα πας στο δημοτικό”, δηλώσεις όπως “τώρα που θα πας στο σχολείο θα έχεις υποχρεώσεις” ή “δε θα μπορείς να παίζεις όπως έπαιζες”, μόνο κακό μπορούν να κάνουν στη ψυχολογία του παιδιού.

Επίσης δε χρειάζεται να κάνεις ολόκληρο πάρτυ για να γιορτάσεις την πρώτη μέρα στο σχολείο. Μια φωτογραφία (ξέρω ότι δεν θα αντέξεις να μην τη βγάλεις, όπως κι εγώ άλλωστε) ή ένα καινούριο μολύβι αρκούν για να δημιουργήσουμε ένα ευχάριστο κλίμα. Από εκεί και πέρα η επιτήδευση ενός ολόκληρου εορταστικού κλίματος μάλλον θα δημιουργήσει περισσότερο άγχος στο παιδί, κάνοντάς το να πιστεύει ότι κάτι συνταρακτικό πρόκειται να συμβεί. Μην ξεχνάς ότι το πιο πιθανό είναι αυτή η καινούρια αρχή να αγχώνει μόνο εμάς, μια και τα παιδιά δεν έχουν πρότερη εμπειρία και δεν αντιλαμβάνονται τη σημασία της μετάβασης.

     2. Μην κάνεις συνέχεια ερωτήσεις για το σχολείο και όταν κάνεις κάνε ερωτήσεις στοχευμένες

Τα παιδιά χρειάζονται το χρόνο τους για να σχηματίσουν άποψη για μια κατάσταση. Δώσε την ευκαιρία στο παιδί να θελήσει να σου πει μόνο του για το καινούριο σχολείο, την καινούρια δασκάλα και τους καινούριους φίλους. Όταν θα έρθει εκείνη η ώρα άκουσε το προσεκτικά και με υπομονή. Μην το εκβιάζεις όμως να σου μιλήσει αν δεν θέλει. Είναι απόλυτα φυσιολογικό.

Αν θέλεις να βοηθήσεις το παιδί να μιλήσει μην κάνεις ερωτήσεις του τύπου “πώς τα πέρασες σήμερα;”, αλλά ρώτα κάτι συγκεκριμένο όπως “με ποιον έπαιξες σήμερα;” ή “τι σε έκανε χαρούμενο;”

3. Υιοθέτησε μαζί με το παιδί μια ρουτίνα

Είναι σημαντικό από την πρώτη κιόλας μέρα να συζητήσετε και να αποφασίσετε από κοινού με το παιδί την οργάνωση του χώρου και του χρόνου του. Η ώρα που θα ξυπνάει, το πρωινό γεύμα, το κολατσιό στο σχολείο, η οργάνωση της σχολικής τσάντας, η ώρα που θα κάνει τις όποιες εργασίες του σχολείου, η ώρα του βραδινού ύπνου, ακόμη και το μέρος που θα τοποθετεί την τσάντα όταν γυρνάει από το σχολείο πρέπει να είναι καθορισμένα.

Μπορεί να σου φαίνεται υπερβολικό, αλλά αυτού του είδους η οργάνωση δημιουργεί μια ρουτίνα που προσφέρει ασφάλεια στο παιδί, ενώ κάνει την καθημερινότητα πιο εύκολη και χωρίς προστριβές.

4. Οργανώστε τον χρόνο διαβάσματος

Το διάβασμα στην πρώτη δημοτικού θα πρέπει να διαρκεί όχι πάνω από 40 λεπτά τους πρώτους μήνες και όχι πάνω από 20 λεπτά στην πορεία της σχολικής χρονιάς. Φυσικά το κάθε παιδί έχει το ρυθμό του, αλλά αν δεν υφίσταται κάποια ιδιαίτερη μαθησιακή δυσκολία, δεν επιτρέπεται – για να το θέσω αυστηρά – ένα παιδί σε αυτή την ηλικία να τρώει όλη τη μέρα του στο διάβασμα.

Δικαιολογίες του τύπου: «Θέλω να ξύσω το μολύβι, πεινάω, διψάω, πονάω, νυστάζω, θα διαβάσω το βράδυ» θα ακούσεις πολλές. Να θυμάσαι ότι όσο περισσότερο “ξεχειλώνει” η διάρκεια του διαβάσματος τόσο περισσότερο κουραστική γίνεται για το παιδί και φυσικά και για τα νεύρα σου. Κάτι που δεν το θέλουμε! Έτσι;

5. Η καλύτερη ώρα για να διαβάζει το παιδί είναι το μεσημέρι αφού φάει

Ξέρω ότι τα ωράρια μας πολλές φορές δεν μας επιτρέπουν να ακολουθήσουμε το βέλτιστο ωράριο για το παιδί. Ωστόσο αν έχουμε τη δυνατότητα καλό είναι να περιμένουμε από το παιδί να διαβάζει αφού έρθει από το σχολείο, πριν αρχίσει τις οποιεσδήποτε δραστηριότητές του ή το παιχνίδι του και φυσικά πριν κουραστεί και νυστάξει. Δεν υπάρχει χειρότερη εμπειρία από το να προσπαθείς να πείσεις ένα κουρασμένο παιδί να διαβάσει!

6. Μη διαβάζεις μαζί με το παιδί (ναι, από την Πρώτη Δημοτικού!!!)

Ξέρω ότι ίσως να σου φαίνεται υπερβολικό το να αφήνεις ένα πρωτάκι να διαβάζει μόνο του, αλλά είναι η σημαντικότερη επένδυση που μπορείς να κάνεις για τη σχολική πρόοδο του παιδιού σου.

Ως εκπαιδευτικός έχω έρθει αντιμέτωπη περισσότερες φορές από ότι θα μπορούσα να φανταστώ με παιδιά γυμνασίου ή λυκείου που διαβάζουν ακόμη με τη μαμά ή το μπαμπά ή δεν αισθάνονται ασφαλή αν η μαμά δεν ελέγξει τις εργασίες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά που διαβάζουν μαζί με κάποιον ενήλικα δεν αποκτούν ποτέ αυτοπεποίθηση και πίστη στις ικανότητές τους.

Τον πρώτο καιρό καθόμουν δίπλα στο Μάνο για να του δείξω ποιες είναι οι υποχρεώσεις του όταν κάνει τα μαθήματά του. Σύντομα δεν καθόμουν πλέον δίπλα του, αλλά φρόντιζα να περιφέρομαι εκεί γύρω πλένοντας τα πιάτα ή σιδερώνοντας, γιατί κατάλαβα ότι είχε ανάγκη την παρουσία μου για να διαβάζει. Κάθε βδομάδα έφευγα και λίγο πιο συχνά από το χώρο διαβάσματος προκειμένου να συνηθίσει να διαβάζει και χωρίς εμένα. Μέχρι το τέλος της χρονιάς κατάφερνε να κάνει μόνος του τις εργασίες του, ξέροντας ότι η μαμά θα ακούσει μόνο την ανάγνωση και θα ελέγξει την ορθογραφία.

Τεράστια κατάκτηση για ένα πρωτάκι!

7. Μη διορθώνεις ποτέ μα ποτέ τα λάθη του παιδιού

Σε αυτό το θέμα θα είμαι πολύ αυστηρή. Τα λάθη είναι θεμιτά. Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους. Είναι κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Έχω παλέψει επί χρόνια ολόκληρα με μαμάδες που διορθώνουν τις εργασίες του παιδιού προκειμένου να μην καταλάβω εγώ ότι το παιδί τους έκανε λάθος.

Διορθώνοντας τα λάθη του παιδιού καταρχήν του μεταφέρουμε το μήνυμα ότι απαγορεύεται να κάνει λάθη, κάτι που θα κάνει μακροχρόνια κακό στη ψυχολογία του. Επιπλέον το παιδί δεν αποκτάει την ευθύνη των πράξεών του μια και ξέρει ότι ακόμα κι αν κάνει λάθος, η μαμά θα του το διορθώσει.

Επέτρεψε στο παιδί να παραδώσει την εργασία του με λάθη. Με τα δικά του λάθη! Δεν έχει κανένα νόημα να την παραδώσει με τα δικά σου σωστά!

Όταν ο Μάνος μου ζητάει να του ελέγξω μια εργασία συνηθίζω να του λέω ότι “κάπου εκεί υπάρχει ένα λάθος”, χωρίς ποτέ να του δείχνω ποιο είναι το λάθος. Κάποτε το εντοπίζει, κάποτε όχι. Και ναι…πηγαίνει στο σχολείο με εργασίες που περιέχουν λάθη!

Α…και αν νομίζεις ότι εγώ που σου το λέω δεν χρειάστηκε να παλέψω με τον εαυτό μου και την τελειομανία μου για να καταφέρω να αφήνω τα λάθη να περνούν από μπροστά μου, κάνεις μέγα λάθος!

8. Φρόντισε να συμμετέχεις και να γίνεις κομμάτι του σχολείου του παιδιού σου

Το σχολείο είναι ο χώρος που φιλοξενεί το παιδί σου τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Είναι σημαντικό να νιώθει ότι αυτό το τόσο σημαντικό κομμάτι της ζωής του το μοιράζεται μαζί σου και δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο αυτό.

Μπορείς να συμμετέχεις στις διαδικασίες του Συλλόγου γονέων και κηδεμόνων (κάτι που μπορεί να γίνεται και τα απογεύματα), να συζητήσεις με τους δασκάλους και το διευθυντή τις ανάγκες του σχολείου και να προσφερθείς να βοηθήσεις σε μια εκδήλωση ή να προτείνεις τρόπους με τους οποίους μαζί με άλλους γονείς θα μπορούσατε να οργανώσετε κάτι όμορφο μαζί με τα παιδιά.

Σε χώρες του εξωτερικού η συμμετοχή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία θεωρείται δεδομένη. Στην Ελλάδα, εκτός από το να γκρινιάζουμε για όσα δεν μας αρέσουν, δύσκολα αναλαμβάνουμε την ευθύνη που μας αναλογεί. Εμείς έχουμε επιλέξει να είμαστε ενεργά κομμάτια του σχολείου μας και το κέρδος μας είναι ότι ο Μάνος αντιλαμβάνεται το σχολείο του ως ένα χώρο “δικό του”, οικείο, που το αγαπάει και έχει μάθει από τώρα να το φροντίζει και να το νοιάζεται.

Και το πιο σημαντικό από όλα…

9. Άκου το παιδί σου

Η Πρώτη Δημοτικού είναι μια αρχή και ως αρχή έχει τη σημασία της. Είναι σημαντικό να ακούμε και να αφουγκραζόμαστε κάθε μικρή ή μεγάλη αγωνία του παιδιού μας. Κάθε δυσκολία, κάθε πρόκληση. Είναι σίγουρο ότι θα κάνουμε πολλά λάθη κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής των παιδιών μας. Οφείλουμε όμως να ακούμε πάντα αυτό που θέλει να μας πει ή να μας δείξει.

Κάπως έτσι είμαι σίγουρη ότι όλα θα κυλήσουν όμορφα και θα έχουμε μια καινούρια υπέροχη σχολική χρονιά.

Καλή μας αρχή γονείς!

Χριστίνα Καβακοπούλου, Εκπαιδευτικός

www.e-mama.gr

Αναρτήθηκε από:

Νίκη Λουκά B.A., M.Phil.

Ειδική Παιδαγωγός